Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», υλοποιεί αυτές τις ημέρες μία πρότυπη ωκεανογραφική άσκηση που λαμβάνει χώρο για 9η συνεχή χρονιά στην περιοχή του αν. Αιγαίου. Σε αυτή συμμετέχει ομάδα 43ων επιστημόνων και φοιτητών από το τμήμα Θαλάσσιας Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Cardiff Ουαλίας, καθώς και 12 ερευνητές και φοιτητές του Αρχιπελάγους.
Στόχος μας είναι η δημιουργία χρονοσειράς επιστημονικών δεδομένων για το μοναδικό φυσικό πλούτο του Αιγαίου, η οποία είναι απαραίτητη για την εφαρμογή δράσεων προστασίας του.
Αξιοσημείωτο αποτέλεσμα της σταθερής και μακροχρόνιας συνεργασίας μας με το Βρετανικό Πανεπιστήμιο, είναι η καθιέρωση αυτής της ωκεανογραφικής άσκησης ως υποχρεωτικό μάθημα για όλους τους τελειόφοιτους Θαλάσσιας Γεωγραφίας, με απαραίτητη τη φυσική τους παρουσία κάθε χρόνο στο αν. Αιγαίο. Παράλληλα φοιτητές και ερευνητές από το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο συμμετέχουν και σε άλλες ερευνητικές δράσεις του Αρχιπελάγους στο Αιγαίο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Η συγκεκριμένη ωκεανογραφική άσκηση, αλλά και οι πολυάριθμες αντίστοιχες δράσεις εφαρμοσμένης επιστημονικής εκπαίδευσης που προσφέρει όλο το χρόνο το Αρχιπέλαγος, είναι αποτέλεσμα πολυετούς προεργασίας σε συνεργασία με εξειδικευμένους επιστήμονες από διάφορες χώρες του κόσμου.
Αυτές οι καινοτόμες δράσεις εκπαίδευσης, επικεντρώνονται στην πολυεπίπεδη επιστημονική έρευνα της βιοποικιλότητας και σε αυτές συμμετέχουν φοιτητές από κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα από την Ε.Ε. και τις Η.Π.Α. Αυτές οι εκπαιδευτικές δράσεις λαβαίνουν χώρο κάθε χρόνο στις ερευνητικές βάσεις του Αρχιπελάγους στο αν. Αιγαίο, με βάση τα σχετικά πρωτόκολλα συνεργασίας που έχουν υπογραφεί.
Παράλληλα, αξιοποιούν την τεχνογνωσία και εξειδίκευση που έχει αναπτύξει το Αρχιπέλαγος όλα αυτά τα χρόνια, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο εξοπλισμό που έχει αποκτηθεί μέσα από αυτοχρηματοδότηση, από δωρεές πανεπιστημίων του εξωτερικού, αλλά και από πόρους που εξασφαλίζονται από την προσφορά επιστημονικής εκπαίδευσης και όχι από εθνικά ή ευρωπαϊκά προγράμματα.
Μέσα από αυτές τις καινοτόμες δράσεις, στόχος του Αρχιπελάγους είναι η ανάδειξη του Αιγαίου στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, αλλά και γενικότερα, ως περιοχή ξεχωριστής περιβαλλοντικής σημασίας. Θεωρούμε ότι η ανάδειξη της περιβαλλοντικής αξίας, αποτελεί έναν από τους πλέον αποτελεσματικούς τρόπους για να εξασφαλιστεί η ενεργός συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην προστασία των φυσικών μας πόρων. Παράλληλα, η τοπική οικονομία των νησιών όπου υλοποιούνται αυτές οι εκπαιδευτικές δράσεις ωφελείται έμπρακτα, μέσα από τη φυσική παρουσία των εκατοντάδων φοιτητών και ερευνητών, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Στο πλαίσιο αυτής της κοινής ωκεανογραφικής άσκησης με το Πανεπιστήμιο Cardiff υλοποιείται αυτές τις ημέρες πολυεπίπεδη έρευνα σε τομείς όπως: η χαρτογράφηση των προστατευόμενων θαλάσσιων οικοτόπων, η δειγματοληψία θαλασσινού νερού και ιζήματος που αναλύεται στα εργαστήρια του Αρχιπελάγους ως προς τα χημικά και βιολογικά τους χαρακτηριστικά, η εξέταση του βαθμού επιβάρυνσης της παράκτιας ζώνης σε περιοχές με έντονη τουριστική ή οικιστική ανάπτυξη, η υποβρύχια χαρτογράφηση βιοποικιλότητας μέσω ελεύθερης κατάδυσης, καθώς και η έρευνα στους πληθυσμούς των θαλάσσιων θηλαστικών.
Αυτή η κοινή ωκεανογραφική έρευνα που φέρνει στην Ελλάδα εξειδικευμένους επιστήμονες και τεχνογνωσία, αποτελεί ένα ακόμη αποτελεσματικό εργαλείο για την προστασία των θαλασσών μας, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει ένα πολύτιμο πεδίο εφαρμοσμένης εκπαίδευσης για τους νέους επιστήμονες που συμμετέχουν σε αυτό, από πολλές χώρες του κόσμου.
Θεμελιώδης προτεραιότητά μας παραμένει η προστασία και η πραγματική αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της χώρας μας, όχι μέσα από καμπάνιες και φιλολογική προσέγγιση των περιβαλλοντικών θεμάτων, αλλά μέσα από στοχευμένες δράσεις και αποτελεσματικές παρεμβάσεις.
