Εχθές ολοκληρώθηκε μία διήμερη συντονιστική συνάντηση ανάμεσα σε εκπρόσωπους 33 μη-κυβερνητικών φορέων από κάθε γωνιά της Ευρώπης οι οποίοι συμμετέχουν στα 7 Περιφερειακά Γνωμοδοτικά Συμβούλια της ΕΕ για την αλιεία. Τα Συμβούλια αυτά είναι ο μηχανισμός της ΕΕ που εξασφαλίζει ότι τόσο οι φορείς των αλιέων, όσο και οι εξειδικευμένοι στην αλιεία φορείς της κοινωνίας των πολιτών συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά και στο διάλογο για την εφαρμογή της νέας Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ) στις διάφορες θαλάσσιες περιοχές της Ευρώπης.
*Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος” συμμετέχει στο Περιφερειακό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο για την Αλιεία στη Μεσόγειο (MEDAC)*, ως το μοναδικό μέλος του Συμβουλίου από την Ελλάδα που εκπροσωπεί την κοινωνία των πολιτών με στόχο την άμυνα των θαλασσών, ενώ τα άλλα μέλη Συμβουλίου από την Ελλάδα είναι εκπρόσωποι του φορέα της μέσης (βιομηχανικής) αλιείας, καθώς και του σχετικού συνδικαλιστικού οργάνου των αλιέων.
Προτεραιότητα του Αρχιπελάγους, αλλά και των άλλων φορέων που συμμετείχαν στη συντονιστική συνάντηση για τα περιφερειακά συμβούλια, είναι να ασκήσουν την απαραίτητη πίεση ώστε αυτά τα θεσμικά όργανα να φέρουν ουσιαστικό αποτέλεσμα υπέρ της αειφόρου αξιοποίησης των θαλάσσιων πόρων. Είναι γεγονός ότι η κατάσταση των ιχθυαποθεμάτων στις ευρωπαϊκές θάλασσες και ειδικά στη Μεσόγειο είναι δραματική. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή επιτροπή το 96% των πληθυσμών βαθύβιων ψαριών υπεραλιεύεται, ενώ για τα πελαγικά είδη, όπως η σαρδέλα και ο γαύρος, το ποσοστό αυτό είναι τουλάχιστον 71%.
Δυστυχώς τα απαραίτητα μέτρα αλλά και οι επιστημονικές συμβουλές δεν εφαρμόζονται, εφαρμόζονται επιλεκτικά ή αγνοούνται, είτε λόγω μικροσκοπιμοτήτων, είτε λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης για να εφαρμοστεί το σχετικό ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για την αλιεία, όπως συμβαίνει για παράδειγμα σε πολλές περιπτώσεις στην Ελλάδα.
Είναι ενδεικτικό ότι τόσο οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά και για μεγάλη μας απογοήτευση και η παρούσα, ασχολούνται περισσότερο με την εφαρμογή των παρεκκλίσεων στις διάφορες ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμούς, παρά με την εφαρμογή τους που θα μπορούσε να αποτελέσει λύση για πολυάριθμα προβλήματα της αλιείας. Έτσι, επί χρόνια, οι αρμόδιες αρχές συμβάλλουν τα μέγιστα στο άδειασμα των θαλασσών μας. Για όλους τους φορείς που απαρτίζουμε τα γνωμοδοτικά συμβούλια, η συμμετοχή μας είναι μία σημαντική επένδυση, καθώς έχει και μεγάλο κόστος ετήσιας συνδρομής, αλλά και μεγάλες απαιτήσεις εργασίας που γίνεται αμισθή. Είναι όμως ένα σημαντικό θεσμικό εργαλείο που οφείλουμε να αξιοποιούμε στο μέγιστο, καθώς βρισκόμαστε σε μία πολύ κρίσιμη εποχή για την αλιεία, όπου οι αλιευτικοί πόροι έχουν υποβαθμιστεί ανησυχητικά, γεγονός που επηρεάζει όχι μόνο τους ανθρώπους ως αλιείς και ως καταναλωτές, αλλά επηρεάζει και τα απειλούμενα είδη που ζουν στις θάλασσες μας (θαλάσσια θηλαστικά, χελώνες) που έχουν ανάγκη τα ιχθυαποθέματα και παραγωγικές θάλασσες για να επιβιώνουν.
Οι πρακτικές παράνομης και καταστροφικής αλιείας στις ελληνικές θάλασσες είναι πολυάριθμες και ποικίλουν από την αλιεία με δυναμίτη, έως τις πρακτικές παράνομης αλιείας με μηχανότρατες εκτός αλιευτικών πεδίων, και πάρα πολλά άλλα. Η συνέχισή τους επί δεκαετίες με ολοένα και πιο αποτελεσματικά εργαλεία σε πολλές περιπτώσεις, εξαντλεί τα αποθέματα των θαλασσών μας, με δραματικές περιβαλλοντικές και κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις. Η καταπολέμησή τους είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, και σε αυτή την προσπάθεια η συμβολή των αρμόδιων ευρωπαϊκών οργάνων, θα πρέπει να είναι καταλυτική. Οι κύριοι άξονες προτεραιότητας που θέτει το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος αυτή την περίοδο τόσο στο Περιφερειακό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο για την Αλιεία στη Μεσόγειο (MEDAC), όσο και στη Γενική Διεύθυνση Αλιείας της ΕΕ (DG MARE) είναι η αντιμετώπιση:
- των περιστατικών παράνομης αλιείας από Τουρκικές μηχανότρατες στα ελληνικά χωρικά ύδατα,
- των μηχανισμών με τους οποίους ελληνικά σκάφη μέσης αλιείας παραβιάζουν το σύστημα δορυφορικής παρακολούθησης αλιευτικών δραστηριοτήτων,
- του επαναλαμβανόμενου προβλήματος ψηφοθηρικής -δήθεν πειραματικής αλιείας με βιντζότρατα, που γίνεται με αντιεπιστημονικό τρόπο, καταστρέφοντας τόσο το μέλλον του ίδιου του εργαλείου, αλλά και καταστρατηγώντας για μία ακόμα φορά τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Στόχος του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος είναι να δοθεί ένα τέλος στην καταλήστευση των θαλασσών μας. Για το σκοπό αυτό, συνδυάζουμε την άσκηση πίεσης στις αρμόδιες ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές, με τη συλλογή στοιχείων για τα περιστατικά παράνομης αλιείας από το «Αλιευτικό Παρατηρητήριο του Αρχιπελάγους» – ένα πανελλαδικό δίκτυο πολιτών που απαρτίζεται τόσο από ψαράδες, όσο και από άλλους ενεργούς πολίτες που μοιράζονται τις ίδιες αξίες και αρχές. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις δυναμικές αντιδράσεις του Αρχιπελάγους, όπου αυτές είναι απαραίτητες, στοχεύουν στο να συμβάλλουμε στην άμυνα και την προστασία των θαλασσών μας!
Αναστασία Μήλιου
Διευθύντρια Έρευνας
Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος”
Δείτε παρακάτω ενδιαφέροντα βίντεο σχετικά με την αλιεία στις ελληνικές θάλασσες:
