Η δραματικές επιπτώσεις που επέφερε η έλευση της σύγχρονης γεωργίας και βιοτεχνολογίας στις παραδοσιακές τοπικές ποικιλίες εδώδιμων φυτών και η ανησυχητική μείωση σε ποικιλίες που μέχρι πρότινος χαρακτηρίζονταν από παραγωγική πληρότητα (π.χ οπωροφόρα δέντρα) οδήγησε στην εφαρμογή του μέτρου 2.1.4 περί “γεωργο-περιβαλλοντικών ενισχύσεων”. Το εν λόγω μέτρο στηρίζει μεθόδους γεωργικής παραγωγής που αποσκοπούν κατά κύριο λόγο στην προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και του γεωργικού τοπίου και στη διάσωση ποικιλιών που πορεύονται με μαθηματική ακρίβεια στην οριστική εξαφάνιση.
Στο πλαίσιο δράσης 3.2 του Μέτρου 2.1.4. (ΠΑΑ2007-2013), συγκροτήθηκε, τον Μάιο από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος & Χωροταξίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ομάδα εργασίας για την παροχή επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης για θέματα τοπικών ποικιλιών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση.
Στους άμεσους σκοπούς της ομάδας, στην οποία συμμετέχουν αφιλοκερδώς υπηρεσιακοί εκπρόσωποι Διευθύνσεων του Υπουργείου και εκπρόσωποι φορέων εκτός αυτού, με αποδεδειγμένη εμπειρία στη διατήρηση του φυτικού γενετικού υλικού (ΕΘΙΑΓΕ, Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και οι Μ.Κ.Ο, Αρχιπέλαγος, ΑΙΓΙΛΟΠΑΣ, Πελίτι) είναι:
• η εξέταση των τοπικών ποικιλιών της χώρας που χρήζουν άμεσης προστασίας από γενετική διάβρωση
• η επικαιροποίηση του σχετικού καταλόγου με την προσθήκη ή αφαίρεση ποικιλιών
• η παροχή οδηγιών για την προστασία στον αγρό των τοπικών ποικιλιών της χώρας
• η παροχή επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης για τη θέσπιση του εθνικού καταλόγου προστατευόμενων τοπικών ποικιλιών της χώρας
Στις πρώτες συναντήσεις εκφράστηκε η παραδοχή ότι χωρίς την a priori εφαρμογή μίας σοβαρής και σταθερής πολιτικής σε εθνικό επίπεδο, η υιοθέτηση κοινοτικού νομικού πλαισίου για την αντιμετώπιση του προβλήματος θα είναι για άλλη μία φορά ανεδαφική. Παράλληλα, εκφράστηκε η πεποίθηση ότι ο ρόλος της συγκεκριμένης ομάδας εργασίας πρέπει να είναι ουσιαστικός, παρεμβατικός και παραγωγικός ως προς το αποτέλεσμα και να μην αποτελέσει άλλον έναν φάκελο προς αρχειοθέτηση σε υπουργικό φωριαμό.
Σε ό, τι αφορά τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που συμμετέχουν, στόχος είναι η ενίσχυση της ελεύθερης κυκλοφορίας του σπόρου σε επίπεδο ερασιτεχνών και μικροκαλλιεργητών βιολογικής καλλιέργειας και η προάσπιση των δικαιωμάτων του γεωργού πάνω στο σπόρο και το γενετικό υλικό.
Θεωρούμε, πως η προσπάθεια που ξεκίνησε πριν 4 χρόνια το Αρχιπέλαγος με τη δημιουργία της Κιβωτού για την προστασία, μακροχρόνια φύλαξη και διάδοση του μοναδικού φυτογενετικού υλικού της Ελλάδας, αποτελεί εκτός από τράπεζα σπόρων και τράπεζα χρήσιμων πληροφοριών για την ομάδα εργασίας που μόλις ξεκίνησε αυτό το δύσκολο έργο.
Παρακολουθείστε στο παρακάτω βίντεο, αφιέρωμα της εκπομπής του Σκάι, “Γυρίσματα” για την “Κιβωτό”, την Τράπεζα Σπόρων του Αρχιπελάγους.
