Η αλιεία από τα τουρκικά σκάφη στις ακτές των ελληνικών νησιών έχει σταματήσει – τουλάχιστον προσωρινά – κατά τις τελευταίες τρεις ημέρες. Έπειτα από τη διάσταση που έλαβε τις προηγούμενες ημέρες το θέμα της προκλητικής και καταστροφικής αλιείας από τουρκικές μηχανότρατες στα ελληνικά νερά και με τη δημοσιότητα που προκλήθηκε και από τις σχετικές ανακοινώσεις του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος στις 31/8, καθώς και με τη στοχευμένη και συνεχή ενημέρωση από το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος προς τις ελληνικές αρχές, από το πρωί της Τετάρτης έως και σήμερα Παρασκευή δεν εντοπίζονται πλέον τουρκικές μηχανότρατες στα ελληνικά νερά. Όμως πολλές είναι οι τουρκικές μηχανότρατες που βρίσκονται στα τουρκικά χωρικά ύδατα, πολύ κοντά στην οριογραμμή, όπου κάποιες αλιεύουν και άλλες παραμένουν αδρανείς για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Για το ζήτημα της καταστροφικής και παράνομης αλιείας από τουρκικές μηχανότρατες στις ακτές ελληνικών νησιών, η Βουλευτής και Αντιπρόεδρος της Βουλής Σοφία Σακοράφα κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή .
Παρακολουθώντας αυτό το πρόβλημα εδώ και δεκαετίες, σύμφωνα με την εμπειρία του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, πρέπει να τονίσουμε ότι αυτό δε συμβαίνει πρώτη φορά φέτος και δε σχετίζεται με την πρόσφατη ελληνοτουρκική κρίση στο Αιγαίο. Αντίστοιχη παράνομη και καταστροφική αλιευτική δραστηριότητα παρατηρείται εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, όμως χρόνο με το χρόνο γίνεται ολοένα πιο προκλητική. Τα μεγάλα τουρκικά αλιευτικά εισέρχονται όλο και πιο δυτικά στο Αιγαίο και όλο και πιο κοντά στις ακτές των νησιών. Αυτό είναι απόρροια της διαχρονικής έλλειψης αποφασιστικότητας από τις ελληνικές αρχές για την αντιμετώπιση αυτού του σημαντικού προβλήματος, το οποίο προκαλεί μεγάλη επιβάρυνση στις ήδη υπεραλιευμένες και υποβαθμισμένες ελληνικές θάλασσες. Με βάση την εμπειρία μας θεωρούμε ότι αυτή η παύση είναι προσωρινή και αναμένουμε ότι οι τουρκικές μηχανότρατες θα επιχειρήσουν και πάλι να αλιεύσουν στα ελληνικά νερά, κάτι για το οποίο θα πρέπει να υπάρξει άμεση αντίδραση από τις ελληνικές αρχές, καθώς κάθε ώρα που τα βαριά αλιευτικά εργαλεία (οι πόρτες, ο σάκος και οι βαριές αλυσίδες των μηχανοτρατών) σέρνονται στο βυθό, προκαλείται σημαντική καταστροφή στα παράκτια οικοσυστήματα. Συνεπώς η αντίδραση των ελληνικών αρχών θα πρέπει να είναι άμεση και αποτελεσματική.
Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να τονίσουμε ότι τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τα ιχθυαποθέματα στην Ελλάδα δεν απειλούνται μόνο από τα τουρκικά αλιευτικά αλλά κυρίως από πολυάριθμα προβλήματα που έχουμε δημιουργήσει εμείς οι ίδιοι. Είναι καιρός λοιπόν να επιλύσουμε τα προβλήματα της αλιείας στις ελληνικές θάλασσες τα οποία είναι τεράστια και σχετίζονται με την παντελή και επί πολλές δεκαετίες έλλειψη ουσιαστικής διαχείρισης των ιχθυαποθεμάτων και των αλιευτικών δραστηριοτήτων. Παρόλο που η Ελλάδα διαθέτει το μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στην Ε.Ε., είναι και η χώρα που εφαρμόζει την πιο ανεπαρκή διαχείριση των αλιευτικών δραστηριοτήτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ότι αντί να αξιοποιήσουμε ως χώρα τους ευρωπαϊκούς πόρους που θα μπορούσαν να στηρίξουν και να επιδοτήσουν τη διαχείριση της αλιείας, η πολιτεία αποφάσισε να «περιορίσει την υπεραλίευση» καταστρέφοντας (δηλ. σπάζοντας σε κομμάτια) περισσότερα από 13.500 αλιευτικά σκάφη, αφανίζοντας τελικά θέσεις εργασίας σε περιοχές που δεν μπορούν να αναπληρωθούν.
Συνολικό αποτέλεσμα αυτής της ανορθόδοξης ελληνικής αλιευτικής πολιτικής και της παντελούς έλλειψης αλιευτικής διαχείρισης, είναι η συνεχής υποβάθμιση των ιχθυαποθεμάτων, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις εξαντλούνται σε ανησυχητικό επίπεδο. Έτσι τίθεται σε κίνδυνο όχι μόνο η επιβίωση των νησιωτικών κοινωνιών, αλλά και των σπάνιων θαλασσιών ειδών τα οποία, ελλείψει μέτρων προστασίας, τελικά από τύχη έχουν καταφέρει να επιβιώσουν στις ελληνικές θάλασσες έως και σήμερα.
Με τα μάτια πάντοτε στραμμένα στο Αιγαίο, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος συνεχίζει εδώ και 20 και πλέον χρόνια να παρακολουθεί και να καταγράφει καθημερινά την κατάσταση στις ελληνικές θάλασσές, 12 μήνες το χρόνο, υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, είτε με τα ερευνητικά σκάφη, είτε με βάση τις πληροφορίες που προσφέρει το ιδιαίτερα σημαντικό Παρατηρητήριο Πολιτών του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος. Έτσι και τώρα, παραμένουμε σε ετοιμότητα και παρακολουθούμε τόσο τη δραστηριότητα των τουρκικών σκαφών, όσο και την αντίδραση των ελληνικών αρχών, με στόχο να μην επαναληφθεί η καταστροφή που προκλήθηκε στις θάλασσες μας, την προηγούμενη εβδομάδα.
Για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος”
Θοδωρής Τσιμπίδης
