Την προηγούμενη εβδομάδα το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος ξεκίνησε μία πρωτοποριακή δράση για την παρακολούθηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων του Αιγαίου, σε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογίας του πανεπιστημίου του Κιέλου Γερμανίας.
Η δράση αυτή, που είναι αποτέλεσμα διετούς προεργασίας, ξεκίνησε με την εγκατάσταση των πρώτων 6 σύγχρονων ψηφιακών ωκεανογραφικών σταθμών σε 3 νησιά της βορείου Δωδεκανήσου, με επίκεντρο την ερευνητική βάση του Αρχιπελάγους στο νησί των Λειψών, όπου και θα γίνεται ο κύριος όγκος της λήψης και επεξεργασίας των δεδομένων.
Η δράση αυτή αυτοχρηματοδοτείται σε πρώτη φάση, από το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος και το πανεπιστήμιο του Κιέλου το οποίο και προσέφερε τον απαιτούμενο εξειδικευμένο εξοπλισμό. Αυτό γίνεται ως «επένδυση» από τους δύο φορείς, με στόχο να καλυφθεί ένα σημαντικό κενό γνώσης στην παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της κατάστασης των θαλασσών μας.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι πραγματικοί κίνδυνοι δεν προέρχονται μόνο από τη λεγόμενη «ρύπανση ρουτίνας» (δηλ. τα αστικά λύματα, τα απορρίμματα και τις απορροές), την οποία και πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά. Ένας από τους σημαντικότερους κινδύνους για το Αιγαίο είναι η καθημερινή μεταφορά σε κοντινή απόσταση από τα νησιά, μεγάλων ποσοτήτων επικίνδυνων φορτίων (πετρελαιοειδή, χημικά και άλλες τοξικές ουσίες).
Γεγονός είναι ότι είμαστε παντελώς ανέτοιμοι να διαχειριστούμε τις συνέπειες ενός ατυχήματος, τόσο σε επίπεδο άμεσης ανίχνευσης, όσο και σε επίπεδο πρακτικής αντιμετώπισης.
Έπειτα από την πρώτη δοκιμαστική περίοδο συλλογής δεδομένων, αυτοί οι νέοι σταθμοί έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία. Τα δεδομένα αποστέλλονται πλέον σε πραγματικό χρόνο σε ένα εξειδικευμένο κέντρο στην Ολλανδία και έπειτα από ταχύτατη επεξεργασία, αποστέλλονται στο Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος και το Πανεπιστήμιο του Κιέλου. Έτσι οι ερευνητές μπορούν να αξιοποιήσουν και να αναλύσουν τα ωκεανογραφικά δεδομένα σχεδόν σε πραγματικό χρόνο. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα παρέμβασης σε περίπτωση που γίνει αντιληπτή κάποια σημαντική αλλαγή στη χημική σύσταση του νερού, είτε αυτή οφείλεται σε ρύπανση από διερχόμενα πλοία, είτε από χερσαίες εγκαταστάσεις.
Στόχος των επιστημόνων του Αρχιπελάγους και του Πανεπιστημίου του Κιέλου, είναι αυτή η νέα καινοτόμος δράση, να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου και να στελεχωθεί σύντομα από μόνιμο ερευνητικό προσωπικό, έτσι ώστε να αποτελέσει ένα ακόμα σημαντικό εργαλείο για την προστασία των θαλασσών της Μεσογείου, τόσο από τις ολοένα και αυξανόμενες ανθρωπογενείς απειλές, όσο και από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
