Σημαντική εξέλιξη για το μέλλον της έρευνας και της εκπαίδευσης στην κατεύθυνση της προστασίας του φυσικού πλούτου των ελληνικών θαλασσών και νησιών, αποτέλεσε η επίσκεψη που πραγματοποίησαν στελέχη του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας, «ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ» σε πανεπιστημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ, που συγκαταλέγονται στα κορυφαία του κόσμου. Η σειρά συναντήσεων στα συγκεκριμένα πανεπιστήμια, ήταν αποτέλεσμα πολύμηνης προετοιμασίας, αλλά και επισκέψεων εργασίας των εν λόγω επιστημόνων στις ερευνητικές βάσεις του Αρχιπελάγους κατά τα τελευταία 2 έτη.
Στόχος της επίσκεψης στις ΗΠΑ ήταν η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση και εδραίωση αυτών των συνεργασιών, μέσα από μία σειρά συναντήσεων εργασίας και διαλέξεων με ακαδημαϊκούς και εκπροσώπους από τα πανεπιστήμια: Yale, Harvard, Columbia, Princeton, New York University, Rutgers και George Mason, με εξειδίκευση σε θέματα Περιβάλλοντος, Νομικής, Πληροφορικής, Ελληνικών Σπουδών κ.α.
Στο ερευνητικό επίπεδο οι συνεργασίες που συμφωνήθηκαν στοχεύουν στην ανάπτυξη ενός πλαισίου, το οποίο θα εντάσσει την έρευνα για την προστασία της βιοποικιλότητας των ελληνικών θαλασσών και νησιών στις ερευνητικές δραστηριότητες των παραπάνω πανεπιστημίων. Με τον τρόπο αυτό στοχεύουμε να αξιοποιήσουμε την εξειδίκευση και τεχνογνωσία διακεκριμένων επιστημόνων, καθώς και σχετικές καινοτόμες τεχνολογίες σε έρευνα και δράσεις που συμβάλουν στην ουσιαστική προστασία του σπάνιου φυσικού πλούτου των ελληνικών θαλασσών.
Χαρακτηριστικά αντίστοιχα παραδείγματα που βρίσκονται σε εξέλιξη, αποτελούν οι συνεργασίες του Αρχιπελάγους με τους παρακάτω ακαδημαϊκούς φορείς:
- Environmental Protection Clinic της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου Yale, με το οποίο ήδη ολοκληρώθηκε ένα και πλέον έτος δημιουργικής συνεργασίας στον τομέα του περιβαλλοντικού δικαίου σε θέματα που σχετίζονται με την προστασία της βιοποικιλότητας των ελληνικών θαλασσών. Στο πλαίσιο των συναντήσεων, αποφασίστηκε η επέκταση της συγκεκριμένης συνεργασίας.
- Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Texas at Arlington, «Δημόκριτος» και Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Με την αξιοποίηση εφαρμογών της πληροφορικής στην έρευνα για την προστασία θαλάσσιων και χερσαίων οικοσυστημάτων, ολοκληρώνεται η παραγωγή καινοτόμου λογισμικού, ωφέλιμου για την περιβαλλοντική έρευνα παγκοσμίως
Επιπλέον, δρομολογήθηκε και επίσημα η συνεργασία σε εκπαιδευτικό επίπεδο με την επέκταση των διεπιστημονικών προγραμμάτων σπουδών “study abroad”, “field courses” και μεταπτυχιακής έρευνας που οργανώνει τα τελευταία χρόνια το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ σε νησιά του Αιγαίου, με στόχο να μπουν οι ελληνικές θάλασσες στον διεθνή χάρτη περιοχών εκπαίδευσης φοιτητών και νέων επιστημόνων στην εφαρμοσμένη περιβαλλοντική έρευνα. Συνοδοιπόρος σε αυτή την προσπάθεια είναι το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ο «Δημόκριτος», αλλά και οι τοπικές νησιωτικές κοινωνίες, που σταθερά στηρίζουν τις δράσεις προστασίας που αναπτύσσει το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ επί μια δεκαετία και οι οποίες στοχεύουν στη διαφύλαξη της σπάνιας φυσικής μας κληρονομιάς.
Παράλληλα με τις συναντήσεις με πανεπιστημιακούς φορείς, η Αναστασία Μήλιου (Υδροβιολόγος, Συντονίστρια Δράσεων Προστασίας) και η Charlene Caprio (Νομικός Σύμβουλος Αρχιπελάγους) πραγματοποίησαν και:
– συνάντηση ομάδας εργασίας και διάλεξη στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Δικηγορικού Συλλόγου της Νέας Υόρκης, - συνάντηση ομάδας εργασίας στο Natural Resources Defence Council, NRDC, (Επιτροπή Άμυνας Φυσικών Πόρων), – συνάντηση ομάδας εργασίας στο γραφείο τύπου, της μόνιμης επιτροπής Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη.
– Τέλος ειδική εκδήλωση διοργάνωσε η Ομοσπονδία ελληνικών σωματείων μείζονος Νέας Υόρκης με στόχο την ενημέρωση της ελληνικής ομογένειας για τις παραπάνω συνεργασίες που δρομολογήθηκαν και για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί η ομογένεια να συμβάλλει από την πλευρά της στις δράσεις του Αρχιπελάγους για την ανάδειξη και προστασία της ελληνικής φύσης.
Στην Ελλάδα αγνοούμε ως επί το πλείστον, το γεγονός ότι η σπανιότητα που χαρακτηρίζει την ελληνική βιοποικιλότητα αποτελεί σημείο αναφοράς και πόλο έλξης για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Αυτό το μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να αποτελέσει, εν μέσω οικονομικής κρίσης, θεμέλιο βιώσιμης ανάπτυξης με αφετηρία την άμυνα των φυσικών μας πόρων και προέκταση τη στοχευόμενη ανάδειξη σε παγκόσμιο επίπεδο
Επίκεντρο και πεδίο εφαρμογής των σχεδιαζόμενων εκπαιδευτικών και ερευνητικών δράσεων τοποθετούνται οι νησιωτικές κοινωνίες όπου ήδη δραστηριοποιείται το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ (Σάμος, Ικαρία, Φούρνοι, Πάτμος, αλλά και η ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου), οι οποίες συμπεριλαμβάνονται αυτομάτως στον παγκόσμιο χάρτη με τους πιο αξιόλογους προορισμούς της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την ανάπτυξη επιστημονικών – εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
